عوامل متابولیکی، ویروسی و باکتریایی تاثیر گذار در فلجی جوجه های گوشتی

جوجه های جدید بسیار حساس هستند زیرا در اصلاح نژاد آنها فقط به جنبه عملکرد تولید گوشت آنها توجه شده است و ساختار اسکلتی مناسبی برای حمل آن مورد غفلت قرار گرفته است. ناهنجاری های پا، آسیت، مرگ ناگهانی و مشکلات گله های مادری از جمله دستاوردهای منفی توسعه دانش فناوری این صنعت در چند دهه گذشته بوده است. ناهنجاری های پا (فلجی) موجب کاهش توان تولید جوجه ها و حذف آنها از گله می شود.

ناهنجاری و لنگش پای جوجه ها تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، تغذیه گله مادر، شرایط جوجه کشی، بیماریهای عفونی، تنش های محیطی و صدمات فیزیکی بوجود می آیند. جدیدترین و مهمترین عامل توسعه فلجی در سویه های جدید جوجه گوشتی، سرعت رشد بالای آنها و اثر آن بر روی سیستم اسکلتی – حرکتی جوجه ها است. گرچه فلجی در هفته اول بطور انفرادی و به مقدار کم دیده می شود ولی قابل توجه اینکه بسیاری از لنگش ها در انتهای دوره پرورش خود را نشان می دهند یعنی زمانی که مدت قابل توجهی از شروع دوره گذشته و این جوجه ها تا کنون دان خورده اند ولی از آن به بعد قادر به رشد بیشتر نیستند و تلفات بصورت فلجی خود را نشان می دهد و مرغدار مجبور به حذف قسمت قابل توجهی از گله می شود.

لنگش و فلجی در هفته اول مربوط به ضعف تولید مثل گله مادر می باشد زیرا بر اساس تحقیقات بدن پرنده برای جذب کلسیم و فسفر لازم موجود در جیره غذایی خود و ساخت و ساز اسکلت بندی و استخوانسازی بین ۷ تا ۲۸ روز زمان نیاز دارد مشکل پا فقط به دلیل مشکل استخوان نیست و ممکن است تاندونها، رباطها، مفاصل و اعصاب نیز اختلالاتی داشته باشند که منجر به مشکل حرکتی پا شود.

کمبود تغذیه ای :

کمبودهای تغذیه ای به ویژه مواد معدنی و ویتامین ها در مرغ مادر موجب بروز فلجی در جوجه آنها در سنین ابتدایی پرورش می شود. کمبود ویتامین دی ۳ ایجاد استخوان نرم در جوجه ها می کند. کمبود ریبوفلاوین موجب فلج انگشت خمیده و تکیه جوجه بر مفاصل خرگوشی خود می شود. کمبود رطوبت در جوجه کشی موجب ایجاد جوجه ضعیف، چسبیدن غشاهای پوسته به بدن جوجه و بروز مشکلات پا می شود و همچنین سطوح صاف و لغزنده نیز در روزهای اول موجب توسعه لنگش آنها می شود.

شرایط جوجه کشی و انتقال جوجه :

وجود گرما و جریان مناسب هوا و اجتناب از اینکوباسیون سرد موجب توسعه مناسب استخوان جوجه در حال رشد جنین ، تقارن رشد دو پا و کاهش پیچیدگی انگشتان و انحنای پا می شود. گرمای بیش از حد و کمبود اکسیژن در ۴ روز آخر جوجه کشی مانع توسعه مناسب استخوان ها می شود. انتقال جوجه از جوجه کشی به مرغداری نیز مهم است و موجب عوارضی چون انحنای پا می شود.

دیسکوندروپلازی استخوان ساق:

این مساله رایجترین مشکل استخوان در جوجه های گوشتی است که در سن ۴ هفتگی (۲۸روزگی به بعد) دیده می شود و معمولا حدود ۳۰درصد گله را درگیر می کند و گاه هیچ اثر کلینیکی بروز نمی دهد  ولی سنگین شدن وزن بدن و فشار آن بر روی پا موجب دردناک شدن و کاهش تولید می شود. این بیماری به دلیل سرعت رشد جوجه ها و عدم توازن بین وزن و استقامت اسکلتی آنها می‌باشد.

سن مرغ : سن مرغ اهمیت زیادی بر وضعیت فلجی دارد به طوریکه در سنین ۲۸ تا ۵۶ روزگی بیشترین میزان فلجی دیده می شود.

مدیریت جیره و خوراک دهی: هر تغییر مدیریتی که موجب تغییر سرعت رشد جوجه ها شود بر روی ناهنجاری پا موثر است. ازجمله می توان به مدیریت جیره خوراک دهی، مدیریت نور، جنس جوجه و … اشاره کرد. استفاده از خوراک مناسب در سنین ابتدایی جوجه بسیار موثر است. محدودیت غذایی در سنین ابتدایی جوجه ( ۰ تا ۵ روزگی به میزان ۷۵درصد دسترسی خوراک) موجب کاهش اندک لنگش در روزهای بعد می شود و در سنین ۵ روزگی به بعد در روز ۳ تا ۴ وعده غذا در اختیار جوجه گذاشته شو . این امر سبب کاهش فلجی،سوختگی مفصل خرگوشی و دیسکوندروپلازی می شود.

مدیریت نور: کاهش نور روزانه و متناوب کردن دوره های نور در مرغداریها موجب کاهش تلفات جوجه ها می شود.

بیماریهای اسکلتی و حرکتی طیور با منشاء عوامل عفونی

١ – آرتریت ویروسی ناشی از رئو ویروسها

٢ – آنسفالومیلیت پرندگان

٣ – آرتریت و کندرودیستروفی ناشی از عفونت مایکوپلاسما

۴ – نکروز سر استخوان ران

۵ – استئومیلیت و التهاب مفصل ناشی از عفونت استافیلوکوک ها

۶– عفونت های استافیلوکوکی در پا و پنجه ها