پرورش گوساله شیرخوار و ۳۰ نکته طلایی جهت بهترین عملکرد
پرورش گوساله شیرخوار بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله به ۳۰ نکته طلایی که در پرورش گوساله ها به شما کمک می کند تا بهترین نتیجه را بگیرید، پرداخته ایم.
مقدمه
پرورش گوساله شیرخوار یکی از مهم ترین بخش های پرورش گاوهای شیری و گوساله های پرواری می باشد. در این بخش، مدیریت اهمیت بالایی دارد چون باید یک موجود شبه تک معده ای را با مدیریت پرورشی و تغذیه ای صحیح به یک نشخوارکننده با کارایی بالا تبدیل کنیم. در پرورش گوساله شیرخوار هم توجه به نکات مدیریت پرورش و هم توجه به نکات تغذیه ای حائز اهمیت می باشد.
نکته طلائی در پرورش این نشخوارکنندگان نابالغ، توجه فردی به تک تک آنهاست تا کوچکترین مشکلی در وضعیت سلامتی در سریع ترین زمان ممکن شناسایی شود. بین متخصصین نقل قولی وجود دارد که می گوید: «یک پرورش دهنده حرفه ای گوساله می داند که فردا چه گوساله ای مریض خواهد». این گفته کاملا اهمیت مشاهده فردی در پرورش گوساله را آشکار می سازد. در این مقاله قصد داریم به صورت کاملا کاربردی به بررسی مهم ترین نکات در پرورش گوساله شیرخوار بپردازیم پس با ما همراه باشید.
تجهیزات لازم در بخش گوساله دانی
وجود برخی از تجهیزات در بخش گوساله دانی می تواند به بالا بردن سرعت عمل و تسهیل مشاهدات و همچنین ارائه راهکار در کمترین زمان ممکن کمک کند. این تجهیزات عبارتند از:
- گوشی پزشکی جهت چک کردن ضربان قلب و صدای شش ها
- الکترولیت آشامیدنی جهت تقویت گوساله ها در زمان بروز اسهال و کم آبی
- پروبیوتیک جهت تقویت باکتری های شکمبه و سلامت دستگاه گوارش
- مکمل حاوی مواد مغذی جهت تقویت گوساله هایی که به دلیل مصرف کم خوراک دچار کمبود شده اند.
- مکمل ویتامین های گروه B جهت تحریک اشتها، تنظیم متابولیسم و بهبود بازده انرژی
تعدادی از رفتارهای غیر طبیعی در گوساله های شیرخوار
آشنایی با انواع علائم غیر عادی در گوساله های شیرخوار به شما کمک می کند که در سریع ترین زمان ممکن بتوانید گوساله های غیر عادی و مریض را شناسایی کرده و به دنبال راهکار برای درمان آنها باشید. توصیه می کنیم به هیچ وجه این علائم ظاهری را نادیده یا دست کم نگیرید.
- کسلی و بی حالی همراه با واکنش های کٌند و مبهم به محرک های محیطی
- کم تحرکی گوساله به صورتی که در هنگام جابجایی، از گروه عقب می افتد.
- کاهش اشتها، کاهش سرعت مصرف مصرف شیر در صورت استفاده از سرپستانک
- دندان قوروچه
- چشم های بی حال، سر افتاده، گوش های پایین و دٌم جمع شده
- بدن و اندام های سرد به دلیل کاهش گردش خون
- مفاصل و ناف متورم که به دلیل آلودگی بلافاصله پس از تولد و انتقال آن از طریق بند ناف اتفاق می افتد.
- ترشحات چرکی در قسمت ناف که به دلیل عفونت بروز می کند.
- وجود رگه های خون یا لکه های صورتی در بخش سفیدی چشم و عدم شفافیت زلالیه چشم
- در گوساله های لاغر و ضعیف معمولا ستون فقرات به آسانی قابل مشاهده است و معمولا دنده ها کوتاه هستند.
نکته: رگ های خونی پاره شده، یک مورد غیر عادی در گوساله های تازه متولد شده نیست. این مورد معمولا در نتیجه سخت زایی برای گوساله رخ می دهد.
بررسی وضعیت آب بدن گوساله
این تست با نام تست نیشگون پوست معروف شده است. بدین منظور پوست شل در قسمت گردن را با انگشت شست و اشاره گرفته و بکشید. در وضیعت نرمال، باید پوست بلافاصله به وضعیت عادی برگردد. در وضعیت غیرعادی، پوست حالت خیمه به خود می گیرد. مدت زمانی که طول می کشد تا پوست به حالت عادی برگردد، ارتباط مستقیم با وضعیت آب بدن گوساله دارد. اگر برگشت پوست به حالت عادی، ۶-۲ ثانیه طول بکشد نشان دهنده کم آبی متوسط است که معمولا برآورد می شود در این حالت ۸% کم آبی در گوساله وجود دارد.
اگر برگشت پوست به حالت عادی بیشتر از ۶ ثانیه طول بکشد، نشان دهنده کم آبی شدید است که معمولا برآورد می شود در این حالت ۱۰% کم آبی در گوساله وجود دارد. بررسی وضعیت چشم در حدقه چشم نیز می تواند بیانگر وضعیت آب بدن گوساله باشد. در وضعیت عادی، چشم ها باید حفره چشم را پٌر کنند. در وضعیت کم آبی، معمولا چشم ها به ته حدقه چشم منتقل می شوند.
۳۰ نکته طلایی و بسیار کاربردی در پرورش گوساله شیرخوار
۱- میزان رطوبت نسبی در گوساله دانی باید کمتر از ۷۵% باشد.
۲- تراکم مناسب در گوساله دانی، ۵/۱ متر مربع به ازای هر راس گوساله برای گوساله های زیر ۱۵۰ کیلوگرم می باشد.
۳- کاه در بستر گوساله ها باید به مقداری باشد که وقتی گوساله می نشیند، پاها با کاه پوشیده شده باشد.
۴- بهترین دما در گوساله دانی، ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد می باشد. در صورتی که دما به کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد کاهش یابد، باید غلظت جایگزین شیر افزایش یابد.
۵- تعریق، له له زدن، مصرف بیش از حد آب و دمای ۴/۳۹ درجه ای رکتال از نشانه های استرس گرمایی در گوساله می باشد.
۶- بررسی سلامتی گوساله ها باید به صورت روزانه و ۲ بار در روز صورت پذیرد.
۷- برای اینکه شیر وارد شیردان شده و هضم شود، باید همیشه گوساله ها را با یک روش یکسان و در یک زمان مشخص از روز تغذیه کرد، یعنی باید به روش خوراکدهی، دمای شیر و بطری های شیردهی بسیار دقت کرد.
۸- استانداردهای یک استارتر مناسب برای تغذیه گوساله شیرخوار: به شکل پلت باشد چون این فٌرم فیزیکی جزء لاینفک توسعه مناسب شکمبه در گوساله های شیرخوار است، پروتئین خام آن در حدود ۱۸% باشد، تازه باشد تا برای گوساله جذابیت ایجاد کند، خوش خوراک باشد. قابلیت هضم بالایی داشته باشد و اکیدا توصیه می شود که حتما این خوراک باید فاقد هر گونه اوره باشد.
۹- گوساله باید ۲۰ روز اول بعد از تولد را در قفس گوساله و پس از آن در جایگاه انفرادی بگذراند. ابعاد مناسب برای این قفس، ۱۱۰ سانتی متر طول، ۷۵ سانتی متر عرض و ۱۰۵ سانتی متر ارتفاع می باشد. در جلوی قفس باید ۳ جایگاه برای سطل استارتر، سطل آب و سطل علوفه وجود داشته باشد.
۱۰- تغذیه آغوز: هدف از تغذیه با آغوز، تغذیه سریع و مکرر و به مقدار کافی و به صورت تازه است. برای تغذیه آن از بطری و سرپستانک استفاده کنید چون موجب می گردد شیر وارد شیردان شود چون ناودان مری فعال می شود. باید طی ۱۲ ساعت پس از تولد، ۱۰-۸ وزن بدن گوساله آغوز خورانیده شود.
بدین منظور باید در ۳۰ دقیقه اول پس از تولد، ۲-۵/۱ لیتر آغوز به گوساله خورانده شود. تغذیه آغوز باید از لحظه تولد تا ۳ روزگی ادامه داشته باشد. دقت کنید که مصرف بیش از حد آغوز می تواند سبب برگشت آن به شکمبه و ایجاد اسهال شود. توجه به دمای آغوز حائز اهمیت است به طوریکه باید دمای آن ۴۰-۳۹ درجه سانتی گراد
۱۱- شیر دادن با سطل موجب ورود شیر به شکمبه و ایجاد اسهال در گوساله می شود.
۱۲- بعد از هر بار استفاده، بطری های شیردهی را کاملا تمیز و ضد عفون کنید. به حالتی با بطری و سرپستانک گوساله را تغذیه کنید که نحوه شیر خوردن گوساله از پستان مادر شبیه سازی شود.
۱۳- در آماده سازی جایگزین شیر، همیشه از آب تصفیه شده استفاده کنید.
۱۴- گوساله باید از ۲۱ روزگی تا زمان از شیرگیری در جایگاه انفرادی نگهداری شود. ابعاد جایگاه انفرادی باید ۵/۱ در ۲ متر مربع باشد.
۱۵- گوساله ها باید در جایگاه های انفرادی بتوانند یکدیگر را ببینند چون این مورد باعث تحریک خوراک خوردن می شود.
۱۶- می توان برای کف جایگاه انفرادی از کاه برنج یا مت پلاستیکی استفاده کرد، البته حالت ایده آل استفاده از کاه برنج می باشد.
۱۷- هفته ای یکبار، کف جایگاه را تمیز کرده و کاه برنج بریزید. وقتی گوساله از شیر گرفته شد و به جایگاه گروهی منتقل گردید (۴ الی ۶ ماهگی)، جایگاه را با فرمالین ضدعفونی کنید تا برای گوساله جدید آماده باشد.
۱۸- آب باید از روز اول در دسترس گوساله باشد.
۱۹- روز چهارم، زمان شروع تغذیه با استارتر به شکل پلت است.
۲۰- از روز پنجم، تغذیه با علوفه با کیفیت (گل یونجه، به صورت خرد شده) را شروع کنید.
۲۱- اگر گوساله تا روز پنجم، استارتر مصرف نکند باید به صورت دستی آن را تغذیه کرد.
۲۲- از روز هفتم، میزان استارتر مصرفی را اندازه گیری کنید.
۲۳- در زمان از شیرگیری، توسعه شکمبه هنوز کامل نشده است. معمولا توسعه شکمبه تا ۶ ماهگی به طول می انجامد. پس از شیرگیری تا ۶ ماهگی، تنوع علوفه مصرفی را افزایش دهید.
۲۴- گوساله باید بلافاصله پس از تولد، شماره گوش دریافت کند. از این شماره گوش برای ثبت اطلاعاتی نظیر تاریخ تولد، سن از شیرگیری، وزن تولد، شیر تولیدی در آینده، اطلاعات تولید مثلی و … استفاده می شود.
۲۵- شاخ سوزی در گوساله باید تا قبل از ۱ ماهگی انجام شود. یک الی دو هفتگی بهترین زمان برای شاخ سوزی است. برای این منظور می توان از شاخ سوز الکتریکی استفاده کرد. برای این امر حتما گوساله را بیهوش کنید.
۲۶- اسهال در گوساله شیرخوار: معمولا ۶۰-۵۰ درصد از علل مرگ و میر گوساله ها در دوره قبل از شیرگیری مربوط به اسهال است. از علل اصلی بروز اسهال می توان به باکتری، ویروس، تماس با گوساله های درگیر با اسهال، عدم تغذیه کافی آغوز یا تغذیه دیرهنگام آغوز، غیربهداشتی بودن قفس نگهداری یا تجهیزات مورد استفاده در گوساله دانی، آلودگی جایگزین شیر با باکتری، تغذیه جایگزین شیر در زمان نامناسب یا به مقدار ناکافی و محیط کثیف و آلوده اشاره کرد.
۲۷- مدفوع آبکی و بی شکل، قرار گرفتن چشم ها در ته حدقه، دهان و بینی خشک، بی اشتهایی، کاهش وزن و کم تحرکی از نشانه های وجود اسهال در گوساله شیرخوار است.
۲۸- جهت پیشگیری از اسهال، بهتر است گوساله ها روزی ۲ بار از لحاظ علائم و رفتارشناسی مورد بررسی قرار گیرند. به سیستم مدیریت تغذیه بسیار توجه کنید.
۲۹- جهت درمان اسهال از محلول الکترولیت استفاده کنید. حتما از دستور مصرف خود الکترولیت تجاری جهت آماده سازی و تغذیه تبعیت کنید.
۳۰- وزن گیری و نرخ رشد گوساله ها: جهت اندازه گیری وزن و مشخص کردن نرخ رشد در گوساله ها از متر- وزن استفاده می شود. در تغذیه گوساله شیرخوار، افزایش وزن روزانه در سال اول باید حدودا ۷۰۰ گرم و در سال دوم حدودا ۶۰۰ گرم در روز باشد. هدف این است که گوساله ها در زمان تلقیح به وزن ۳۲۰-۲۷۰ کیلوگرم رسیده باشند.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم به صورت کاملا خلاصه ولی کابردی به ۳۰ نکته طلایی در پرورش گوساله شیرخوار اشاره کنیم. توجه به این نکات ذکر شده می تواند شما را در امر پرورش گوساله شیرخوار موفق گرداند. هرچه بیشتر به گوساله های خود در دوران شیرخواری توجه بیشتری کنید، در آینده این گوساله های در صورت جایگزین شدن در گله می توانند عملکرد بهتری داشته و شیری بیشتری تولید کنند.
علاوه بر این، عمر ماندگاری دام در گله افزایش می یابد که این موارد می تواند به افزاش سودآوری در امر پرورش منجر شود. فراموش نکنید که گوساله های شیرخوار سالم و قوی، می توانند آینده گله شما را تضمین کنند. شرکت زرین جاودانه خوانسار افتخار دارد با تولید استارتر گوساله شیرخوار با بهترین کیفیت و به شکل پلت، سلامت و توسعه دستگاه گوارش گوساله شما را تضمین کنید. این استارتر با استفاده از بهترین مواد اولیه و به صورت کاملا استاندارد با بهترین تجهیزات تولید و در اختیار پرورش دهندگان قرار می گیرد.
تهیه و تنظیم: واحد علمی شرکت زرین جاودانه
