کله بادی یا SHS در طیور و راه های پیشگیری از آن
کله بادی یا SHS در طیور
به جهت نزدیکی بسیار زیاد علائم بالینی بیماری کله بادی یا SHS با بیماری نیوکاسل که بعضاً به علت اشتباه در تشخیص و تفکیک این دو بیماری باعث ایجاد مشکلات جبران ناپذیر زیادی در گله های پرورشی شده است.
https://zarinjavdaneh.ir/بیماری-نیوکاسل-در-طیور-راههای-پیشگیری/
بیماری کله بادی یک تهدید مهم در گله های ماکیان و بوقلمون در تمامی مناطق مهم پرورشی طیور جهان محسوب می شود.
عامل ایجاد کننده این ویروس پونوموویروس ها هستند که هم خانواده با ویروس های ایجاد کننده بیماری نیوکاسل هستند.
تاریخچه بیماری
اولین بار بیماری کله بادی در ۱۳۵۵ هجری شمسی در غالب عفونت تنفسی حاد و بسیار مسری در گله های بوقلمون آفریقای جنوبی ظهور کرد. به فاصله چندسال از رخداد این بیماری در اکثر مناطق دنیا، نه تنها در گله های بوقلمون، بلکه در اکثر ماکیان گزارش گردید.
در ایران سال های ۱۳۸۵ در ارومیه از ۵۵۲ نمونه اخذ شده از مرغداری های صنعتی ۳۷ درصد مثبت اعلام شد.
در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ نیز در چند واحد از گله های مرغ مادر در استان های مازندران و گیلان مواردی مبنی بر افت تولید و تورم سر و صورت گزارش گردید. که پس از اخذ نمونه و آزمایشات سرولوژیکی درگیری با این ویروس تائید شد.
در سال ۱۳۹۰ در کرمانشاه هم از ۴۳۵ مورد نمونه اخذ شده از گله های صنعتی رخداد این بیماری در بیش از ۴۸ درصد از نمونه ها مثبت اعلام شد.
در سال ۱۳۹۶ نیز از ۵۰۰ نمونه اخذ شده حدود ۴۰ درصد آلودگی با ویروس پونوموویروس که غالبا تحت تیب بی هم بودن مثبت اعلام شد.
علائم
گله ای که با این ویروس کله بادی درگیر می شود علائمی از قبیل بی اشتهایی، خواب آلودگی، اعلائم تنفسی از قبیل دهنک زدن، تورم شدید پلک ها که گاهاً یک طرفه می باشد اشک آلود بودن چشم ها، وجود زخم و جراحات در روی زبان و حلق و سوراخ های بینی و خونریزی در سقف دهان مشاهده شده است.
در مرغ های تخمگذار کاهش تولید بین ۵ تا ۳۰ درصد و کوچک شدن اندازه تخم مرغ ها و ایجاد لمبه مشاهده شده است. در مرغ های مادر نیز کاهش تولید تخم مرغ، کاهش جوجه درآوری یا Hatchability و تغییر رنگ پوسته ها مشاهده شده است.
گیجی و گردن پیچ ناشی از اثر ویروس بر گوش داخلی.
در کالبدگشایی هم هِدم چرکی یا ژلاتینی زرد رنگ در پوست سر و گردن قابل مشاهده است. و در نهایت تلفاتی بین ۵ تا ۱۰ درصد از گله ها گزارش شده.
پیشگیری
رعایت اصول بهداشت و قرنطینه و جیره تغذیه ای بالانس شده و متناسب با سن و وزن و تولید از اساسی ترین عوامل پیشگیری و کنترل بیماری کله بادی محسوب می گردد.
در صورتی که گله در اثر انتقال از گله مادر آلوده و یا در اثر آلودگی های محیطی درگیر این بیماری شود. باید قبل از اینکه عوامل میکروبی و ویروسی فرصت پیدا کنند مشکلات و معضلات زیادی به وجود آورند و تشکیل کمپلکس دهند باید حتما از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف استفاده شود.
لازم به ذکر است بیماری کله بادی امکان بازگشت و ظهور مجدد پس از ۶ الی ۸ هفته بعد از قطع دارو را دارد.
اما در مناطقی که گزارش های آلودگی فراوانی دارند توصیه به واکسیناسیون چه در گله های گوشتی چه تخمگذار و چه مادر صورت می گیرد.
در ایران ۲ نوع واکسن زنده وجود دارد که در گله های گوشتی توصیه می شود بین سنین ۷ تا ۱۴ روزگی، بعضاً در یک روزگی قابل انجام است. به روش های اسپری یا قطره چشمی حتما باید انجام شود.
در گله های مرغ مادر بیشتر در سنین ۴ الی ۶ هفتگی و ۱۰ الی ۱۲ هفتگی واکسن زنده و در۳ یا ۴ هفته قبل از شروع تخمگذاری از واکسن کشته استفاده شود.
