آمونیاک و تأثیر آن در واحدهای پرورش طیور گوشتی

آمونیاک و تأثیر آن در واحدهای پرورش طیور

آمونیاک (NH3) گازی است بی رنگ، قلیایی و محلول در آب که برای محیط زیست نیز خطرناک است.

آلودگی خاک یا آب با آمونیاک می تواند موجب بروزمشکلات زیست محیطی و در نتیجه آسیب دیدگی پوشش گیاهی و اختلال در تنوع زیستی و کاهش کیفیت آب گردد.

در اتحادیه اروپا، بخش کشاورزی مسئولیت اکثریت قریب به اتفاق انتشارات آمونیاک در محیط زیست را بر عهده دارد (۹۳/۳٪).

از این مقدار تقریباً سه پنجم از انتشار آمونیاک مربوط به مدیریت کود دام و طیور (جمع آوری ، ذخیره و پخش در زمین) می باشد.

(شکل ۱).

منشاء آمونیاک

منشاء آمونیاک در سالن مرغداری ها، خود پرنده می باشد. ازت استفاده نشده در دستگاه گوارش پرنده به صورت اسید اوریک (۸۰٪) ، آمونیاک (۱۰٪) و اوره (۵٪) دفع می شود.

با قرار گرفتن گاز آمونیاک در معرض رطوبت، محلولی خورنده به نام آمونیوم شکل می گیرد که موجب آسیب دیدن پرنده می گردد.

آمونیوم مژکهای سطح دستگاه تنفسی جوجه ها را فلج کرده و یا آنها را از بین می برد.

در چنین شرایطی ، مخاط ترشح شده در سطح نای توسط مژک ها به بیرون هدایت نشده و باکتری های وارد شده به دستگاه تنفسی که به سطح مخاط چسبیده اند همانجا باقی مانده و موجب بروز انواع عفونت ها در ناحیه می گردند.

در بسیاری از کشورها، حداکثر حد مجاز آمونیاک برای سلامت انسان و دام ۲۰ تا ۲۵ ppm قرارداده شده است.

با این حال ، در عمل ، غلظت آمونیاک در برخی از سالن های پرورش مرغ گوشتی ممکن است به راحتی از ۳۰ تا ۷۰ ppm فراتر رود، خصوصاً در فصل زمستان.

در این خصوص در دستورالعمل اتحادیه اروپا (دستورالعمل شورا ۲۰۰۷/۴۳ / EC) آمده است که در طول دوره پرورش مرغ، غلظت NH3 در طی یک دوره هشت ساعته نباید بیش از ۲۰ ppm باشد و یا مقدار آن در هر دوره ده دقیقه ای بیش از ۳۵ ppm نگردد.